Sociale innovatie

© Movisie, kennis en aanpak van sociale vraagstukken

Movisie benoemt in het dossier ‘Wat werkt bij Sociale Innovatie’ werkzame elementen, geeft een inkijkje in goede voorbeelden én ook de bronnen zijn het bestuderen waard.

Van niemand en iedereen

In de aanpak van sociale innovaties bekijken partijen met elkaar gebiedsgericht wat er werkt, waarbij de werkzame elementen het vliegwiel vormen om tot een succesvolle verandering te komen. Het advies is om klein te beginnen en te kijken wat werkt. Wat is de essentie van wat werkt? Waarbij beperkingen worden aangepakt, mogelijkheden worden benut en opgerekt en mensen meer grip krijgen op hun leven en daaraan ook zelf richting kunnen geven. De focus ligt daarbij op het onderzoeken van wat ‘energie en leven’ geeft en wat er nodig is om daar meer van te creëren. de kennis en kunde benut van mensen met verschillende achtergronden. De teamsamenstelling is transdisciplinair. Dat maakt dat verschillende soorten kennis – ervaringskennis, professionele kennis en wetenschappelijke kennis – worden benut en zij daarbij gelijkwaardige worden gewaardeerd.

Samensmelten van handen en breinen om tot nieuwe, beter werkbare en werkzame aanpakken te komen.

Voorbij de som der delen

De complexiteit en uniciteit van een context maakt dat de uitkomsten ook uniek zijn voor die bepaalde situatie en daarmee ook meer duurzaam in die situatie. Tegelijkertijd is opschalen daardoor lastig. Het zich wortelen van een met elkaar ‘gevonden, werkzame en gedragen’ aanpak is misschien het hoogst haalbare; bijvoorbeeld wanneer bij gelijkblijvend gebied en / of aantallen de toepassing en verinnerlijking makkelijker verloopt. Een sociale innovatie verwordt dan tot sociale routine. Of misschien kun je al verguld zijn wanneer uitkomsten zich als gedachtegoed weten te verspreiden, waardoor anderen er adaptief op kunnen doorwerken om hún situatie te verbeteren. Dat is al heel wat, want er ligt nog geen uitgebreid fundament, noch van best practices, noch bewezen onderbouwd.

“Denk groot, start klein, stel de juiste vragen en beweeg snel”

Een innovatie in mensvisie ?

Dat krijg je niet in één nachtvorstje voor elkaar. Het nieuwe botst bovendien vaak nog met oude regelgeving en cultuur, die immers de norm zijn (geworden). Daarbij is het ook een ontdekkingstocht om de vinger te leggen op wat precies de obstakels zijn. Door de verknoping van problemen zijn het vaak complexe vraagstukken. Idealisten van het eerste uur zijn niet 1-2-3 te vermenigvuldigen. De perspectieven zijn multifocaal en het gehanteerde vocabulair nog Babbelonisch.

Sociale innovaties vragen om langere adem in inzet met elkaar gebaseerd op wederkerigheid. De wil het eigenbelang te overstijgen en samen leervermogen op te bouwen. Om onderling vertrouwen en de beschikking hebben over gevarieerde hulpbronnen. Bronnen van financiële aard. Toegang tot formele en informele netwerken en kwantiteit en kwaliteit van met elkaar optrekkende mensen. Een verminderde toegang kan zowel voortkomen uit de karakteristieken van degene die ‘toegelaten’ wil worden, als door degene die ‘toelaat’. Wat die kwaliteiten het beste kunnen zijn, is zich nog aan het uitkristalliseren.

Al met al is het een proces van iteratief creatief denken gericht op verandering en evalueren en meten op basis van bevindingen. Het is aan de toekomst om uit te wijzen of deze benadering daadwerkelijk (meer) persoonlijk welbevinden voor velen betekent.