Maken en mee-maken

Kennis en kunde vormen een duo. Wie meer van iets weet, kan dingen beter maken. Wie meer dingen maakt, komt meer te weten over de maakbaarheid van dingen. Wie bezig is met iets te maken, raakt in een flow. Van maken komt meer maken. Maken is slow leren, ontdekken en plaats maken in je hoofd voor nieuwe invalshoeken.

Analoog en digitaal, met hoofd en handen, vies en schoon

Maakonderwijs wordt geassocieerd met digitale technieken. Maakonderwijs is niet voorbehouden aan nieuwe media-activiteiten of het werken met de nieuwste digitale apparatuur zoals het gebruik van een 3D-printer of een lasersnijder. Die kunnen erbij komen kijken, zeker. Maar evengoed maken traditionele technieken zoals werken met karton of een zaag deel uit van makersonderwijs. Oeroude ambachtelijke technieken gaan prima samen met technische vernieuwingen. In het maakproces kan het evengoed draaien om het ontwerpen van lichaamsvriendelijk meubilair, het aanpakken van voedselverspilling of het verbinden van het heden en verleden in een concept onder de titel Back to the Future. Allerlei vraagstellingen lenen zich voor zelf ontwikkelen, produceren en oplossingen bedenken.

Vrij of gekaderd

Een tendens is om leerlingen vrij te laten in het maken van dingen. Dat kan natuurlijk prima. Al komen ze vaak verder door binnen open, brede kaders te werken. Criteria bewerkstelligen dan juist dat iemand het onbekende gaat verkennen. De kans is kleiner dat iemand blijft hangen in de kennis of manier van werken die hij of zij al heeft of kent. Wanneer er bijvoorbeeld hout in een werk moet worden opgenomen, dan gaat iemand daar linksom of rechtsom mee aan de slag, ook wanneer iemand er liever niet mee wilt werken. Om tot een product te komen, worden dan ook de bijbehorende vaardigheden opgepikt. Een combinatie van criteria kan maken dat nieuwe combinaties van creatie, materialen, werkwijzen en toepassingen ontstaan.