Waar blijven de vrouwen in kunst en politiek?
30 jaar actievoeren door anonieme vrouwelijke kunstenaarscollectief Guerrilla Girls. In het begin gestart als een feministische actiegroep (van de derde generatie) , daarna ook actief gericht op actie voor een meer inclusieve politieke, kunstzinnige wereld.Zo kaartten ze aan dat minder dan 3% van de kunstenaars in het Metropolitan vrouwen zijn en dat van vrouwen in de kunst maar liefst 83% naakt is. Ze baseren hun bevindingen op cijfers, harde gegevens. Ze richten daarmee hun pijlen op het systeem van binnenuit, want de girls zijn zelf kunstenaar. Hun protest maken ze duidelijk in de musea in NY, maar ook op straat met billboards, wandprojecties, posters en flyeren. Ze kaarten in hun werk de ongelijke behandeling van vrouwen en mannen aan. Hun masker staat niet zozeer voor de diersoort gorilla, maar voor een campagnetactiek, of agressiever geformuleerd: een wijze van oorlog voeren: guerilla-actievoeren. De aanklacht: de (kunst)wereld wordt bepaald door de bril van de blanke, westerse man. Vrouwen krijgen een geconstrueerde identiteit aangemeten.
Passend bij het VWO thema Engagement.
Aletta Jacobs is in de jaren zeventig van de 19e eeuw de eerste vrouw in Nederland die een Hoogere Burgerschool bezocht, studeerde en zich als arts vestigde (1878). In kranten werd ze grof bespot. Tot het begin van de twintigste eeuw zijn vrouwen (net als de meerderheid van mannen) uitgesloten van het kiesrecht. Tot in de jaren zestig van de 20e eeuw verloren vrouwen ‘automatisch’ hun baan wanneer ze trouwden, voor vrouwelijke ambtenaren was dit zelfs wettelijk vastgelegd. Gehuwde vrouwen waren tot die tijd juridisch handelingsonbekwaam. Kortom: vrouwen zijn eeuwenlang op een andere manier gewaardeerd, beoordeeld en behandeld dan mannen. Op het gebied van onderwijs, inkomen, eigendom, vererving, seksualiteit, deelname aan het openbare leven en kiesrecht. Het mannelijk denken en doen stond (en staat nog steeds wel) centraal.
Maar ook tussen mannen onderling bestonden verschillen op basis van eigendom, seculiere of religieuze macht en afkomst. Voer voor bewegingen als het communisme, socialisme en anarchisme. Dus emancipatie is als term niet alleen van toepassing op de vrouwenbeweging! En deze ongelijke benadering is nog steeds actueel gezien de homobeweging, gendervraagstukken of de kijk op allochtonen* (*medio maart 2016 in overheidsdocumenten als incorrect begrip beschouwd) en ouderen in onze samenleving. Emancipatie en discriminatie liggen in elkaars verlengde.
De prinsesjes zijn volgens de definitie van het Centraal Bureau voor de Statistiek ‘niet-westerse allochtonen’. Westerse allochtonen hebben volgens het CBS een achtergrond uit Europa (behalve Turkije), Noord-Amerika en Oceanië, Japan of Indonesië. Dat laatste land wordt als ‘westers’ meegeteld, omdat het vroeger Nederlands-Indië was. Niet-westerse allochtonen hebben geboorte- en of familiewortels in Afrika, Latijns-Amerika, Azië (exclusief Indonesië en Japan) en Turkije. Maxima komt uit Argentinië en dat maakt van Amalia, Alexia en Ariane niet-westerse allochtonen.
Ga ermee aan de slag!
@Kunstschakel
Mieke van Os 