Wennen en hechten
De gezinnen van kinderen die zijn gevlucht voor oorlogsgeweld in hun thuisland zijn op drift. De banden met het land van herkomst werden verbroken, terwijl zich in het land van aankomst, hun mogelijke nieuwe thuisland, nog geen banden hebben gevormd. De spanningen als gevolg van een problematische acceptatie door de samenleving zet het gezinsleven extra onder druk. Voor vluchtelingenkinderen is het opbouwen van sociale relaties binnen school en wijk vaak erg lastig. Het duurt weken tot maanden voordat het asielverzoek in behandeling wordt genomen en nadat een vergunning is toegewezen duurt het weer enkele maanden voordat vergunninghouders een woning in een gemeente krijgen toegewezen; daarnaast zijn er gezinnen met jonge kinderen waarvan de asielaanvraag wordt afgewezen. Daarbij komen kinderen en ouders binnen zonder enige kennis van de Nederlandse taal. Opgroeien zonder gezondheidsklachten en ontwikkelingsachterstanden is een hele opgave. Zeker voor peuters geldt dat zij moeten kunnen hechten en wortelen om tot bloei te komen. Wat ouders met elkaar delen is dat zij willen dat hun kinderen gezond opgroeien in dit nieuwe land.
Culturele context
Je invoegen in een samenleving waarin je niet bent opgegroeid, gesocialiseerd bent, is moeilijk. Denk in een culturele context aan zaken als: waarden en normen in de opvoeding; de omgang en communicatie binnen culturen en gezinsverbanden; de invloed van religie en de verantwoordelijkheden van de ouders; de rollen binnen het gezin en de verwachtingen van de familie; je verhouden tot een multiculturele samenleving. Buiten een azc komen peuters en hun ouders in aanraking met de Nederlandse samenleving, wat belangrijk is voor hun (toekomstige) integratie. Deelname van peuters aan voorschoolse voorzieningen zoals de peuterspeelzaal en kinderopvang zijn echter niet vanzelfsprekend en inkadering is ook niet wettelijk geregeld. In Nederland is weliswaar afgesproken dat alle kinderen gelijke leer- en ontwikkelingskansen moeten hebben. Daarom is er al jarenlang onderwijsachterstandenbeleid waarvoor financiële middelen zijn vrijgemaakt. Echter, in de meeste gemeenten vallen de asielzoekerspeuters nog buiten deze regelingen. In Nederland wordt het onderwijs aan vluchtelingenkinderen georganiseerd in het regulier onderwijs, met een taalklas of met een Internationale Schakelklas. Peuteropvang waarvoor geen leerplicht geldt, valt hier niet onder. Een op peuters gerichte voorziening heeft lang niet altijd voldoende budget, capaciteit en expertise in huis om ouders van vluchtkinderen bij te staan in hun opvoedingstaken. Een gemeente en andere partijen kunnen daarin wel faciliterend zijn. Dan nog zijn er vele hobbels te nemen. Drempels zijn bijvoorbeeld ook het vervoer en de ongewisse in- en uitstroom.
Zie ook bericht elders op dit blog:
- https://miekevanos.com/2016/08/01/thema-vluchtelingen/
- https://miekevanos.com/2016/03/17/helena-klakocar/
- https://miekevanos.com/curriculumontwikkeling-cultuuronderwijs/