Licht is een vorm van elektromagnetische straling, het is eigenlijk heel bijzonder want je kunt het niet horen, voelen of ruiken. En het heeft ook geen vaste kleur. Het fascineert kunstenaars van alle tijden.

Staller creëert aan het eind van de jaren zeventig van de twintigste eeuw  onvergetelijke foto’s van New York door middel van een extreem lange sluitertijd. Hij noemt deze kunstwerken zijn ‘light drawings’.

Fotografie bestaat dankzij licht. Het woord fotografie betekent letterlijk ‘schrijven met licht’ (afgeleid van het Grieks). Cartier-Bresson maakt iconische foto’s zoals deze foto uit Parijs. Bresson legt zoals hij zegt ‘het beslissende moment’ vast, waarop waarop lijnen, vormen en licht samenvallen en het juiste patroon vormen. Ook Jeff Wall werkt met licht.

 

 

 

Caspar David Friedrich geeft met licht een vervreemdende, bijna religieuze bovenaardse atmosfeer weer. Van Gogh geeft het licht weer in reflectie van de Rhone. In een brief aan zijn broer Theo noemt hij ‘de sprankelende kleuren van de nachtzijde levendiger en kleurrijker zijn dan die van de dag.’

Dé kunstenaar die de geschiedenis is ingegaan als de schilder van het dramatische licht-donker contrast is Caravaggio. Theatrale lichtbundels tegen donkere achtergronden leiden ons naar het onderwerp van de voorstelling. Ook Rembrandt maakt gebruik van licht-donker contrast = chiaro-scuro. Net zoals Gerard van Honthorst. Van Honthorst is een van de bekendste kunstenaars van de Utrechtse caravaggisten. Door zijn toepassing van licht wordt de blik van de beschouwer als vanzelf naar het onderwerp van het schilderij geleid (rara, waarheen?). In tegenstelling tot het latere werk van de caravaggisten, schilderde Honthorst vaak wel de lichtbron, zoals de kaars in De koppelaarster.

De hal van Tate Modern in Londen werd in 2004 door Eliasson tot kunstwerk getransformeerd. Alle mensen staren naar die grote, donkergele lichtbal, die schijnbaar simpele ingreep met spiegels en honderden lampen. Het  maakt een enorme indruk op iedereen in de kunstwereld en bovenal op de bezoekers.

Een eigentijdse speling, zoals het glas-in-lood in de Gotische kathedralen  de grootsheid van het Goddelijke licht binnenlaten. Henri Matisse, Marc Chagall (Cathedrale St Etiene in Metz), Marc Mulder (Museum Catherijneconvent Utrecht met actuele verwerking van aanslagen Twin Towers en Stevenskerk in Nijmegen) als ook Gerhard Richter (Dom Keulen)  laten zich erdoor inspireren. Ook in moderne kunst zien we licht zowel als onderwerp en vorm terugkomen. James Turrell is een goed voorbeeld daarvan, evenals Dan Flavin.

[in uitwerking, @Kunstschakel]